Quick Ratio คือ อัตราส่วนทุนหมุนเวียนเร็ว เป็นอัตราส่วนทางเงินที่ใช้ในการวัดสภาพคล่องของธุรกิจโดยการเปรียบเทียบมูลค่า “สินทรัพย์หมุนเวียนที่หักรายการสินค้าคงเหลือออก” กับ “มูลค่าหนี้สินหมุนเวียนทั้งหมดของธุรกิจ” ซึ่งจะสะท้อนมูลค่าของสินทรัพย์หมุนเวียนที่ธุรกิจสามารถเปลี่ยนเป็นเงินสดได้อย่างรวดเร็วเพื่อการชำระหนี้ระยะสั้น
สิ่งที่ทำให้อัตราส่วนเงินทุนหมุนเวียนเร็ว หรือ Quick Ratio แตกต่างจาก Current Ratio อยู่ที่ Quick Ratio จะตัดรายการสินค้าคงเหลือ (Inventory) ออกไปแม้ว่าจะเป็นสินทรัพย์หมุนเวียน เพราะในทางปฏิบัติสินค้าคงเหลือสามารถเปลี่ยนเป็นสภาพคล่องหรือเงินสดได้ด้วยการขายออกไปในการดำเนินงานปกติของธุรกิจ หรือขายขาดทุนในกรณีที่สินค้าไม่เป็นที่ต้องการ
ดังนั้นแล้ว รายการสินค้าคงเหลือในสินทรัพย์หมุนเวียนจึงมักจะมีมูลค่าน้อยกว่ามูลค่าที่แสดงอยู่ในบัญชี (โดยเฉพาะกับบริษัทที่กำลังประสบปัญหา) หรือแม้แต่มีมูลค่าเป็น 0 เมื่อสินค้าดังกล่าวล้าสมัยหรือเสียหาย การใช้ Quick Ratio ควบคู่กับ Current Ratio จึงช่วยนักลงทุนและผู้มีส่วนได้ส่วนเสียอื่น ๆ สามารถประเมินสภาพคล่องระยะสั้นของธุรกิจได้ดียิ่งขึ้น
วิธีคำนวณ Quick Ratio
การคำนวณ Quick Ratio จะคล้ายกับการคำนวณ Current Ratio เพียงแต่ตัดส่วนรายการสินค้าคงเหลือออกจากรายการสินทรัพย์หมุนเวียนรวมก่อนจะนำมาหารด้วยหนี้สินหมุนเวียน ซึ่งค่าที่ได้จะออกมาเป็น “เท่า” ที่แสดงว่า สินทรัพย์หมุนเวียนที่หักรายการสินค้าคงเหลือออกไปแล้วเป็นกี่เท่าของหนี้สินหมุนเวียน
Quick Ratio = (สินทรัพย์หมุนเวียน – สินค้าคงเหลือ) ÷ หนี้สินหมุนเวียน
ตัวอย่างเช่น บริษัท finvestory มีสินทรัพย์หมุนเวียนรวม 1,500,000 บาท โดยมีรายการสินค้าคงเหลือ 250,000 บาท และมีหนี้สินหมุนเวียนรวม 200,000 บาท ในส่วนของค่าเฉลี่ย Quick Ratio ในอุตสาหกรรมที่บริษัทประกอบธุรกิจอยู่ที่ 3.5 เท่า
Quick Ratio = (1,500,000 – 250,000) ÷ 200,000 = 6.25 เท่า
จากตัวอย่าง การที่บริษัท finvestory มี Quick Ratio 6.25 เท่า หมายความว่า บริษัทมีสินทรัพย์หมุนเวียนที่ไม่รวมส่วนของสินค้าคงเหลืออยู่ที่ 6.25 เท่า ซึ่งสูงกว่าค่าเฉลี่ยของบริษัทส่วนใหญ่ในอุตสาหกรรมเดียวกัน โดยอาจสะท้อนได้ว่าบริษัท finvestory มีสภาพคล่องหรือความสามารถในการแปลงสินทรัพย์หมุนเวียนเป็นเงินสดอยู่ในระดับที่สูง
ทั้งนี้ นักลงทุนสามารถดู Quick Ratio ของบริษัทที่ต้องการได้จากรายงานประจำปีของบริษัทมหาชนที่ต้องการ ซึ่งจะแสดงอยู่ในส่วนของข้อมูลงบการเงินในหน้าหุ้นรายตัวบนเว็บไซต์ตลาดหลักทรัพย์ฯ ที่แสดงอยู่พร้อมกับอัตราส่วนทางการเงินอื่น ๆ อย่างเช่น Current Ratio
การแปลความหมายค่า Quick Ratio
ค่า Quick Ratio ที่คำนวณออกมาได้ตามสูตรด้านบนจะมีหน่วยเป็น “เท่า” นั่นหมายความว่า Quick Ratio ที่เท่ากับ 1 พอดี หมายถึงการที่ธุรกิจมีสินทรัพย์หมุนเวียนหลังจากหักสินค้าคงเหลือออกไปเท่ากับมูลค่าหนี้สินหมุนเวียนทั้งหมดพอดี
ส่วน Quick Ratio ที่มีค่ามากกว่า 1 จะหมายถึง การที่บริษัทมีสภาพคล่องดีกว่า แม้จะตัดรายการสินค้าคงคลังออกไปแล้วธุรกิจก็ยังคงมีสินทรัพย์หมุนเวียนมากกว่าเมื่อเทียบกับหนี้สินระยะสั้นที่ธุรกิจมี
ในขณะที่ Quick Ratio ที่มีค่าน้อยกว่า 1 จะหมายถึง บริษัทขาดสภาพคล่อง เพราะเมื่อไหร่ก็ตามที่บริษัทต้องจ่ายหนี้ระยะสั้นเท่ากับว่าบริษัทจะไม่มีเงินสดในการจ่ายหนี้ ซึ่งอาจนำไปสู่การเร่งขายสินทรัพย์ถาวรออกไปในราคาต่ำกว่าที่ควร และการก่อหนี้ที่นำไปสู่ต้นทุนดอกเบี้ย
โดยในการวิเคราะห์ Quick Ratio เราจะนำข้อมูลที่ได้ไปวิเคราะห์เปรียบเทียบกับข้อมูลในอดีตของบริษัทเอง บริษัทคู่แข่ง หรือค่าเฉลี่ยอุตสาหกรรมในภาพรวม ซึ่งค่าที่ดีกว่าคือ Quick Ratio ที่มากกว่า
ทั้งนี้ เมื่อเปรียบเทียบแล้วพบว่าค่าที่ได้มากเกินไปบางครั้งอาจจะไม่ใช่เรื่องดีเสมอไป เพราะการที่บริษัทมีสภาพคล่องอยู่มากเกินไป (เมื่อเทียบกับค่าเฉลี่ย) อาจหมายถึงการที่ธุรกิจบริหารเงินสดในมือได้ไม่ดีพอ ที่นำไปสู่การสูญเสียโอกาสในการลงทุน
