Bank Run คืออะไร?
Bank Run คือ สถานการณ์ที่ลูกค้าจำนวนมากของธนาคารหรือสถาบันการเงินอื่น ๆ ถอนเงินฝากพร้อมกันเนื่องจากความกังวลเกี่ยวกับความสามารถในการชำระหนี้ของธนาคาร จนนำไปสู่ปัญหาของสภาพคล่องของธนาคาร
โดย Bank Run สามารถเกิดขึ้นได้หากลูกค้าของธนาคาร (ผู้ฝากเงิน) เชื่อว่าธนาคารอาจล้มละลายหรือมูลค่าของเงินฝากอาจตกอยู่ในความเสี่ยง จึงรีบมาถอนเงินออกจากธนาคารหรือสถาบันการเงิน
เมื่อการ Bank Run เริ่มต้นขึ้น มักเกิดขึ้นในระดับที่ควบคุมไม่ได้และเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว เนื่องจากลูกค้าถอนเงินฝากมากขึ้นเรื่อย ๆ ซึ่งอาจทำให้ธนาคารล้มละลายได้ในท้ายที่สุดหากไม่ได้รับการจัดการอย่างเหมาะสม
Bank Run เกิดขึ้นได้อย่างไร?
Bank Run สามารถเกิดขึ้นได้เมื่อลูกค้าจำนวนมากของธนาคารหรือสถาบันการเงินถอนเงินฝากพร้อมกันเนื่องจากความกังวลเกี่ยวกับความสามารถในการชำระหนี้ของธนาคาร สิ่งนี้สามารถเกิดขึ้นได้หากผู้ฝากเชื่อว่าธนาคารอาจล้มละลายหรือมูลค่าของเงินฝากอาจตกอยู่ในความเสี่ยง
โดยมีหลายปัจจัยที่สามารถกระตุ้นผู้ฝาก ซึ่งนำไปสู่การเกิด Bank Run ได้แก่:
- ข่าวลือหรือข่าวเกี่ยวกับปัญหาทางการเงินหรือการล้มละลายของธนาคาร
- ขาดความมั่นใจในการบริหารหรือความเป็นผู้นำของธนาคาร
- ข่าวเชิงลบหรือข่าวลือเกี่ยวกับสินทรัพย์หรือการลงทุนของธนาคาร
- ภาวะเศรษฐกิจตกต่ำทั่วไปหรือวิกฤตการเงิน
นอกจากนี้ อีกสิ่งสำคัญคือต้องตระหนักเอาไว้ว่า Bank Run สามารถเกิดขึ้นได้กับธนาคารใดก็ตาม แม้แต่กับธนาคารที่ดูมีสุขภาพทางการเงินแข็งแรงก็ตาม เพราะถ้าหากมีการรับรู้ถึงวิกฤตหรือความตื่นตระหนกในตลาดและผู้ฝากเงินสูญเสียความมั่นใจในระบบการเงิน สุดท้ายผู้ฝากก็จะแห่มาถอนเงินจนนำไปสู่ Bank Run ในท้ายที่สุดอยู่ดี
ผลกระทบจาก Bank Run
ผลที่ตามมาจากการ Bank Run ของธนาคารอาจส่งผลรุนแรงต่อทั้งตัวธนาคารเองและเศรษฐกิจในวงกว้าง โดยผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น ได้แก่:
การล้มละลายของธนาคาร: Bank Run อาจทำให้ธนาคารล้มละลายได้หากธนาคารมีสภาพคล่องไม่เพียงพอต่อความต้องการถอนเงินของผู้ฝาก ซึ่งการที่ธนาคารล้มละลายก็จะส่งผลถึงการสูญเสียเงินออมของผู้ฝากด้วยเช่นกัน หรือแม้กระทั่งมีผลกระทบแบบโดมิโนระหว่างธนาคารด้วยกันเอง
การสูญเสียความเชื่อมั่นในระบบการเงิน: การเกิด Bank Run ในธนาคารหนึ่งอาจนำไปสู่การสูญเสียความเชื่อมั่นในระบบการเงิน ซึ่งอาจทำให้ธนาคารและสถาบันการเงินอื่น ๆ เกิดการ Bank Run ตามมา
ภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ: Bank Run ที่ลุกลามไปสู่วงกว้างอาจนำไปสู่ภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ เนื่องจากอาจทำให้ความอยากให้สินเชื่อของสถาบันการเงินลดลงและกิจกรรมทางเศรษฐกิจลดลง
การแทรกแซงของรัฐบาล: ในบางกรณี Bank Run อาจนำไปสู่การแทรกแซงของรัฐบาล เช่น การให้ความช่วยเหลือทางการเงินจากธนาคารกลางอย่างที่เคยเกิดขึ้นมาในอดีต
การสูญเสียงาน: ท้ายที่สุดคือการสูญเสียงานของพนักงานที่ธนาคารหรือสถาบันการเงินล้มละลาย รวมทั้งในกรณีที่ธนาคารอื่น ๆ ต้องลดพนักงานลงเพื่อลดต้นทุน
โดยสรุป Bank Run ของธนาคารหรือสถาบันการเงินอาจส่งผลกระทบร้ายแรงต่อทั้งผู้ฝากเงินรายบุคคลและเศรษฐกิจโดยรวม และอาจนำไปสู่วิกฤตการเงิน (Financial Crisis) หากไม่ได้รับการจัดการอย่างเหมาะสม
